انواع ویزا و تعاریف اولیه که باید قبل از سفر بدانیم
یکی از سوالهایی که قبل از سفر کردن باید بدانیم روشهای گرفتن ویزا برای مقصدمان است. این مسئله برای ما ایرانیها کمی سخت تر هم هست چرا که بعضی از کشورها در دادن ویزا به ایرانی ها سخت گیری های ویژه ای را اعمال میکنند. دلیل این مسئله گاهی مشکلات سیاسی و بین المللی و گاهی نیز رفتار اشتباه بعضی از گردشگران ایرانی میباشد. با این حال چنین مشکلی نباید موجب شود که از گرفتن ویزا منصرف شوید یا بخاطر سختی مراحل، کار خود را به تعویق بیاندازید. ممکن است از نظر شما این مقاله کمی سطحی باشد اما بسیاری از افراد برای درنظر نگرفتن همین موارد کوچک دچار مشکلات عدیده ای طی سفرخود شده اند پس بهتر است اطلاعات خود را تا حد مناسبی افزایش داده تا امکان رد شدن را تا حد زیادی کاهش دهید.
تفاوت های انواع ویزا با پاسپورت
برای اینکه در سفر خود به مشکل برخورد نکنید در درجۀ اول باید تعریف درستی از ویزا و پاسپورت و کاربرد هرکدام داشته باشید. ویزا چیست؟ ویزا اجازه ورود به یک کشور است که توسط آن کشور مقصد صادر می شود ویزا در واقع فقط یک مهر یا برچسب است که توسط سفارتخانۀ کشور مقصد در پاسپورت مسافر زده می شود. حال پاسپورت چیست؟ پاسپورت همانند شناسنامه سندی معتبر است که تابعیت و هویت دارندگان خود را تأیید میکند و توسط کشوری که در آن به دنیا آمده اید و زندگی می کنید صادر می شود.
– از تفاوت های ویزا و پاسپورت این است که گردشگران هنگام برگشت به کشور خود پاسپورت را لازم دارند اما به ویزا نیازی نیست
– پاسپورت به مدت پنج سال اعتبار دارد ولی اعتبار ویزا بسته به نوع اخذ آن، به طور موقت توسط کشور مقصد تعیین می شود.
– آخرین تفاوت اینکه برای سفر به تمامی کشورهای خارجی داشتن پاسپورت لازم است ولی ویزا بستگی به کشور مقصد دارد. بعضی از کشورها برای ورود نیاز به ویزا ندارند. مثل کشور ارمنستان. در سفر به کشور کامبوج به سختی می توان ویزا این کشور را فراهم کرد. دربسیاری از کشورها دریافت ویزا برای ورود به آن کشور ضروری است. به طور کلی ویزاها انواع مختلفی دارند که براساس دلایل فرد مسافر برای سفر صادر می شوند. ویزاهای توریستی، تحصیلی و کاری و … از آن جمله هستند. برای افرادی که راهی سفرهای تفریحی هستند گرفتن ویزای کوتاه مدت توریستی لازم است.
تقسیم بندی کشورها از نظر نحوه صادر کردن انواع ویزا
کشورهایی که باید از آنها روادید بگیریم سه دسته هستند.
1) دستۀ اول کشورهایی هستند که برای سفرکردن به آنها نیازی به تهیۀ روادید نیست. تعداد این کشورها برای مردم ایران زیاد نیست. کشورهای اکوادور، مالزی، ارمنستان، گرجستان و ترکیه و … در این لیست قرار میگیرند. بهترین کار این است که قبل از سفر به وب سایت وزارت خارجه یا به سفارت کشور مقصدتان در تهران مراجعه کنید و از آخرین قوانین و شرایط سفر به آن کشور مطلع شوید. شایان ذکر است که لیستهای پخش شده در اینترنت به عنوان کشورهایی که نیازی به ویزا ندارند چندان قابل اعتماد نیستند.
2) دستۀ دوم کشورهایی هستند که باید قبل از سفر به آنها درخواست روادید کنیم. بیشتر کشورهای دنیا برای مسافرین ایرانی نیاز به دریافت ویزا دارند. شما باید به سایت سفارت خانۀ کشور مقصدتان مراجعه کنید یا با سفارتخانۀ مورد نظر تماس برقرار کنید و لیست مدارکی که برای گرفتن ویزا نیاز دارید را تهیه نمائید و براساس آن اقدام کنید. این مدارک برای هرکشور متفاوت هستند. باید از سفارت وقت بگیرید و در زمان تعیین شده مدارک خود را به محل سفارت ببرید. ویزای شما در صورت تایید تا زمان مشخصی به دست شما خواهد رسید در غیر این صورت خبر رد شدن درخواستتان را برای شما ارسال خواهند کرد.
3) سومین دسته از کشورها کشورهایی هستند که در لحظۀ ورود به شما ویزا میدهند یا به اصطلاح (visa on arrival) هستند. در این نوع درخواست ویزا نیازی به گذاشتن وقت و در انتظار نوبت سفارت ماندن نیست. شما به سمت مقصد حرکت میکنید و در زمان ورودتان به مقصد مبلغی به عنوان ورودی پرداخت خواهید کرد و احتمالاً مدارکی که از قبل میدانید باید برای ارائه آماده کنید را ارائه میدهید. سپس برچسب ویزا در پاسپورت شما ثبت میشودهمچون تانزانیا و سریلانکا.
تقسیم بندی انواع ویزا از نظر هدف سفر
انواع ویزا ها براساس کارکردی که دارند انواع مختلفی دارند. در ادامۀ این مطلب با انواع ویزا آشنا میشویم.
ویزای توریستی: این نوع ویزا یک ویزای گردشگری است و برای کسانی صادر میشود که هدفشان از سفر تفریح و گردش است.
ویزای ملاقات با دوستان و اقوام: برای گرفتن این نوع ویزا شما نیاز به دعوتنامه ای از طرف دوست مورد نظر دارید. ازنظر کاربرد، این ویزا مشابه ویزای توریستی است اما مدارکی که باید به سفارت ارائه بدهید کمی متفاوت است و این نوع روادید راحت تر از ویزای توریستی صادر میشود.
ویزای پزشکی یا درمانی: این روادید برای بیماران و نزدیکان آنها به جهت درمان در یک کشور صادر میشود و برای گرفتن آن نیاز به مدارک پزشکی دارید.
ویزای تجاری: تاجران و بنگاههای بزرگ اقتصادی برای کارهای تجاری خود باید از این نوع روادید استفاده نمایند.
ویزای ترانزیت یا ویزای عبوری: این روادید بسیار کوتاه مدت است و هدف از گرفتن آن عبور از مرزهای یک کشور برای ورود به کشور مجاور آن است.
ویزای کاری و روادید تعطیلات (work & holidays visa): به فرد امکان گردش محدود در کشور مقصد را میدهد. کشور استرالیا تا چند سال قبل این نوع ویزا را برای ایرانیان صادر که اکنون این امر را ملغا نموده است.
انواع ویزاهای دیگری نیز وجود دارد مانند روادید دانشجویی که به دانشجویان مقیم یک کشور داده میشود، روادیدی مهاجرتی که برای مهاجران صادر میشود و … که این روادیدها از نظر زمانی نسبت به سایر انواع یادشده بلند مدت هستند.
انواع ویزا از نظر نحوه اقدام کردن
به چه روش هایی می توان برای گرفتن انواع ویزا اقدام کرد؟
1) مراجعۀ به سفارت: شما باید شخصا به سفارت کشور مربوطه مراجعه کنید و بعد از پر کردن فرمها و ارائۀ مدارک برای روادید درخواست کنید.
2) از طریق آژانسها و شرکتهای مسافرتی: در این روش شما مدارکتان را در اختیار شرکتهای واسطه یا آژانسها و تورها قرار میدهید. برای گرفتن روادیدی بیشتر کشورها میتوانید شخصا اقدام کنید یا از طریق آژانسهای مسافرتی این کار را انجام دهید؛ اما بعضی ازکشورها مانند امارات و سنگاپور روادید را تنها از طریق دوم ارائه میکنند. برای گرفتن روادید کشورهای چین و روسیه میتوانید به سفارت خانه مراجعه کنید اما این کار برایتان دردسرساز خواهد شد و بهتر است با مراجعۀ به آژانسهای مسافرتی در وقت و هزینه خود صرفه جویی کنید. کشور فرانسه نیز روادید را از روش اول و به صورت حضوری ارائه میدهد. شما از قبل از سفارت وقت میگیرید و در زمان مشخص شده با مدارک به آن مراجعه میکنید. پس از انجام مراحل در صورت تایید روادید با پست به درب منزل شما ارسال میشود.
بعضی از کشورها مانند استرالیا و نیوزلند از تکنولوژی نهایت بهره را میبرند. درخواست روادید را تنها به صورت اینترنتی و آنلاین دریافت میکنند. شما میتوانید از پشت میز اتاقتان درخواست روادید کنید و همانجا ویزای خود را تحویل بگیرید. نکتۀ جالب این روش این است که هیچ برچسبی بر روی پاسپورت شما ثبت نخواهد شد. در حقیقت ویزای کشور استرالیا یک فایل پی دی اف است که برای گیرندۀ ویزا ایمیل میشود. کشورهای تاجیکستان و اذربایجان برای دادن روادید از هر سه روش استفاده میکنند. کشور ارمنستان نیز جزء کشورهایی است که ورود به آن برای ایرانیان نیاز به ویزا ندارد. سفارتهای چین و روسیه برای ارائۀ ویزای حضوری سخت گیر هستند و در این مورد اقدام با آژانس های مسافربری به نفع شما خواهد بود.
مدارکی که تقریبا برای انواع ویزا مشترک هستند
1) برای گرفتن انواع ویزا، باید پاسپورت شما اعتبار کافی داشته باشد. این اعتبار یعنی تاریخ انقضای پاسپورت شما باید حداقل سه ماه بعد از اتمام سفرتان باشد. (در بعضی کشورها این زمان شش ماه میباشد) پس چنانچه پاسپورت شما زمان کافی ندارد، در اولین قدم برای تمدید پاسپورت خود اقدام کنید.
2) شناسنامه
3) پرکردن فرم دریافت روادید. فرم روادید میتواند به صورت کاغذی یا آنلاین یا هر دو باشد. در این فرم شما باید به سوالات مختلفی دربارۀ خودتان و هدفی که از سفر دارید پاسخ دهید. فرم های روادید انواع مختلفی دارند. به طور مثال فرم روادید کشور بولیوی کاملا ساده است و در کمتر از 5 دقیقه تکمیل میشود اما فرم روادید کشور نیوزلند طولانی است و به نظر میرسد که تعداد سوالات آن هرگز تمام نخواهد شد.
4) شما باید مدارکی همراه داشته باشید که ثابت کند در کشور محل اقامتتان شاغل یا دانشجو هستید. این یک مدرک بسیار مهم است چون اثبات میکند که شما دلیلی برای برگشت به کشورتان دارید. چنانچه بازنشسته هستید ارائۀ مدارک بازنشستگی لازم است.
5) مدارک بانکی و مالی که نشان دهندۀ توانایی مالی شما باشد مانند سند ملک، اوراق سهام و…
6) عکس جدیدی از خودتان که به صورت چاپی یا دیجیتالی تهیه شده باشد. تاکید سفارتخانه ها بر جدید بودن عکس است. بعضی از کشورها برای عکس سخت گیری میکنند و به طور مثال یکی از دوستان دوبار برای سفارت سوئد عکس تهیه کردو در نهایت در خود سفارت سوئد عکس گرفت تا عکس روادید را قبول کنند.
7) مدرکی که نشان دهندۀ این باشد که شما پرواز رفت و برگشت خود را رزرو کرده اید و یا بلیط را به صورت قطعی خریده اید. این مورد بیشتر برای اطمینان از بازگشت شما به خانه است.
8) یک دعوتنامه از آشنایی که به دعوت او راهی سفر شده اید یا شرکتی که در کشور مقصد برای کار به آن مراجعه میکنید. همچنین مدارکی دربارۀ رزرو محل اقامت و هتل
9) بیمۀ مسافرتی
10) بهترین کشوری که تا به حال از آن روادید گرفته شده، کشور پرو بوده است. به این صورت که برای یک روادید کوتاه مدت مسافرتی، ویزایی یک ساله با اجازۀ اقامت 180 روز را صادر میکند.
ترجمه
بیشتر سفارتخانه ها از شما میخواهند که مدارک خودتان را به زبان بین المللی (انگلیسی) و یا زبان کشور مقصد ترجمه کنید؛ اما بعضی از سفارتخانه ها مانند سفارت فرانسه، مدارک فارسی را نیز از شما قبول خواهند کرد.
انواع ویزا از نظر دفعات اجازه ورود به کشور
انواع ویزا های صادرشده برای افراد از نظر تعداد دفعاتی که فرد اجازۀ ورود به کشور مقصد دارد نیز دسته بندی میشوند.
1) روادید برای یک بار ورود یا ویزای سینگل (Single visa): این نوع از ویزا برای یکبار ورود و خروج به یک کشور اعتبار دارد و پس از خروج از کشور مقصد حتی اگر از مدت اعتبار ویزا چیزی باقی مانده باشد اعتبار آن از بین میرود.
2) ویزای دو بار مصرف، دوبار ورود یا ویزای دابل (Double visa): این نوع از روادید به فرد اجازه میدهد که در مدت اعتبار مشخص شده برای روادید دو بار به کشور مقصد سفر کند و به خانه برگردد.
3) ویزای چند بار ورود یا مولتیپل (Multiple visa): در این نوع روادید فرد میتواند در طول مدت اعتبار ویزا هر چند دفعه که بخواهد به کشور مقصد سفر کند و به خانه برگردد. این روادید محدودیتی برای ورود و خروج ندارد و تنها در صورت اتمام تاریخ ویزا محدودیت ایجاد میکند.
4) ویزای ترانزیت یا ویزای ترانزیت فرودگاهی (Airport transit visa): نوع دیگری از روادید وجود دارد که به آن ویزای ترانزیت یا صفر بار ورود گفته میشود. در برخی از کشورها قوانین به گونه ای است که حتی اگر شما بخواهید در بین دو پروازتان در آن کشور فرود بیایید تا سوار هواپیمای دیگری شوید نیز باید ویزا داشته باشید. این نوع از روادید به شما اجازه میدهد فقط و فقط در محدودۀ فرودگاه حضور داشته باشید و اجازۀ خروج از فرودگاه را نخواهید داشت. بیشتر کشورهای اروپایی و آمریکا برای ایرانیان مسافر چنین قانونی را دارند.
زمانی که روادید خود را گرفتید، حتما موارد بالا را چک کنید و ببینید که ویزای شما از کدام نوع است. دو مورد دیگر که باید در ویزای خود به آن دقت کنید تاریخ اعتبار ویزا و تعداد روزهایی است که به شما اجازۀ اقامت در کشور مقصد داده شده است. بعضی از کشورها به این مسئله حساس هستند به طور مثال سفارت فرانسه قانونی گذاشته است که پس از بازگشت از سفر در اولین پنجشنبۀ هفته شما باید خودتان را به سفارت این کشور در تهران معرفی کنید. به این ترتیب از وجود مهاجران غیر قانونی جلوگیری میکنند. قانونمند بودن شما در این مراحل به شما کمک میکند تا در آینده راحت تر برای سفر ویزا بگیرید. پس دقیق باشید. یک مثال دیگر ویزای کشور سنگاپور است. یکی از دوستان ویزایی را دریافت کرد؛ که به او اجازۀ دو بار ورود به کشور سنگاپور را در مدتی نزدیک به دو ماه میداد. در این ویزا مدت اقامت SHORT VISIT (بازدید کوتاه) درج شده که بر طبق قوانین این کشور سی روز زمان برای آن محاسبه میشود. مفهوم این روادید این است که دارندۀ روادید میتواند در دوماه مدت روادید حداکثر سی روز را در خاک این کشور سپری کند. از طرفی کشور لائوس نیز ویزای 1 بار ورود دارد که اعتبار آن دو ماه است؛ اما چون در مقابل تعداد روزهای سفر در ویزا عددی درج نشده مفهوم آن این است که فرد میتواند تمام دوماه یعنی 60 روز را در این کشور اقامت کند. میبینید که دقت به یک عدد ساده میتواند تا چه اندازه مهم باشد.
انواع ویزا با اعتبار سفر برای بیش از یک کشور
پیمان شینگن پیمانی است که بین 26 کشور اروپایی امضا شده است. یکی از موارد این پیمان این است که افراد میتوانند با دریافت روادید شینگن از هرکدام از این کشورها، به همۀ 26 کشور سفر کنند؛ بنابراین اگر شما روادید هرکدام از این کشورها را دریافت کنید اجازۀ سفر به 25 کشور دیگر را نیز دارید. دربارۀ این روادید که به ویزای شینگن نیز شهرت دارد بعدا به طور مفصل توضیح خواهیم داد. موفق بودن طرح شینگن باعث شد که کشورهای شرق آفریقا نیز به فکر انجام آن بیوفتند. 5 کشور اوگاندا، رواندا، تانزانیا، کنیا و بوروندی در شرق آفریقا برای یک پیمان مشابه در حال مذاکره هستند پس اگر اهل سفر به آفریقا هستید این فرصت خوبی برای شماست.
تمدید انواع ویزا
برای افراد بسیاری پیش آمده که سفر کوتاه مدتشان به علتی بیشتر طول کشیده یا علاقه دارند مدت بیشتری را در سفر باشند اما محدودیت زمان روادید برای آنها مشکل ساز شده و مدت کمی از زمان ویزایشان باقی مانده است. در بیشتر کشورها شما میتوانید برای تمدید زمان روادید درخواست کنید. البته اینکه با تمدید روادید شما موافقت بشود یا نه بستگی به کشور مقصدتان دارد. بعضی کشورها به سادگی اینکار را انجام میدهند به طور مثال برزیل در تمدید روادید سخت گیر نیست و نسبتأ به سادگی این کار را انجام میدهد. در بعضی کشورها شما باید تلاش کنید و مأموران پلیس و مرزبانی را قانع کنید. البته باید این را هم بدانید چه ویزای شما تمدید بشود یا با تمدید آن موافقت نشود، در دفعات آتی که برای سفر اقدام میکنید کشور مقصد سخت گیری بیشتری برای دادن ویزا به شما خواهد داشت. پس بهتر است به همان زمان قانونی ویزایتان بسنده کنید. این را نیز بدانید که اگر بیشتر از مدت زمان مجاز در یک کشور بمانید به ازای روزهای اضافه باید جریمه پرداخت کنید و تا مدتی نیز اجازۀ ورود به آن کشور را نخواهید داشت.
اقامت غیرمجاز
همانطور که گفته شد، هر روادید از نظر زمانی محدودیت مشخصی دارد و شما باید تا قبل از این زمان کشور مقصد را ترک کنید. اگر فردی بیشتر از زمان مجاز در کشوری بماند (over-stay) در زمان خروج از کشور برای هر روز اضافه باید جریمۀ نقدی پرداخت کند. ضمن اینکه به دلیل این قانون شکنی تا مدتی به فرد ویزای سفر به آن کشور داده نمیشود. پس اگر مایلید در سفرهای خود به مشکل نخورید، بهتر است قوانین را رعایت کنید.
ویزای اتحادیه شینگن(USV)
با در دریافت این ویزا میتوانید هر ۶ ماه یکبار به مدت حداکثر ۹۰ روز به کشورهای عضو اتحادیه شینگن سفر کنید. کشورهای اتریش، بلژیک، چک، دانمارک، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، مجارستان، ایسلند، ایتالیا، لتونی، لیتوانی، لوکزامبورگ، مالت، هلند، نروژ، لهستان، پرتغال، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد و سوئیس ذیل عضو پیمان شینگن هستند.
با توجه به هدف شما از سفر به این کشورها، یکی از انواع ویزای A،B یا C به شما تعلق می‌گیرد.
اصطلاحات گذرنامه:
حرف R: به معنای گذرنامه معمولی regular passport
حرف C: به معنای طبقه یا همان نوع روادید را مشخص میکند باهدف از مسافرت خود کنترل نمایید.
حرف M: نشان‌دهنده این نکته است که شما دارای روادید چند بار ورود (Multiple time) به ایالات‌متحده هستید. اگر در اینجا عددی وجود دارد شما به تعداد آن دفعات میتوانید وارد خاک ایالات‌متحده شوید.
کلمه Annotation: ممکن است شامل اطلاعات اضافی درباره روادید شما باشد این مورد مشخص‌کننده شماره sevis و نام محل تحصیل شما میباشد.
عبارت (Expiration): آخرین روزی را نشان میدهد که شما میتوانید وارد ایالات‌متحده شوید. این تاریخ ارتباطی با مدت‌زمانی که ممکن است شما در ایالات‌متحده اقامت کنید ندارد.
